Opening om geen erfbelasting te betalen via schenking levensverzekering

11 oktober 2016

De Roeselaarse makelaar in levensverzekeringen HPGB heeft van de Vlaamse Belastingdienst een akkoord gekregen voor een manier waarop erfbelasting kan worden vermeden via de schenking van een levensverzekering. Zelfs niet na de recente verstrenging van het standpunt van die administratie.

Bij een levensverzekering sluit een verzekeringsnemer een overeenkomst met een verzekeraar, waardoor die op het moment van het overlijden van de verzekerde een bepaalde som uitbetaalt aan de begunstigde. Zo kan een vader als verzekeringsnemer een overeenkomst sluiten waarbij de verzekeraar bij zijn overlijden als verzekerde een som uitkeert aan zijn kinderen of kleinkinderen als die als begunstigde werden opgenomen in de polis.

In het Vlaams gewest moeten de begunstigden van een levensverzekering erfbelasting – de vroegere successierechten – betalen op de ontvangen sommen.

Om dit te omzeilen werden tot voor kort vaak de rechten als verzekeringsnemer overgedragen aan de kinderen, waarbij de uitkering van het afgesproken kapitaal aan het overlijden van de vader gekoppeld bleef.

Op de schenking van deze rechten moeten wel schenkingsrechten geheven worden. Die bedragen in het Vlaamse gewest 3% voor schenkingen in rechte lijn en 7% voor schenkingen aan anderen. De percentages worden geheven op de zogenaamde afkoopwaarde van het contract. Dat is de waarde die de levensverzekering heeft als men ze direct zou beëindigen en niet zou wachten tot het overlijden van de vader.

Algemeen werd tot voor kort aangenomen dat er op het moment van overlijden van de vader vervolgens geen erfbelasting meer moest worden betaald omdat de rechten toch al bij de kinderen zaten. De vader kon de begunstigde immers niet meer autonoom wijzigen.

De Vlaamse Belastingadministratie was het hier echter niet mee eens en verstrengde haar houding in 2015. Het kind bleef immers de vergoeding krijgen wegens een beding ten behoeve van een derde dat de overledene had bedongen bij het afsluiten van het levensverzekeringscontract, ook al werd het nadien geschonken. Bovendien werden de schenkingsrechten geheven op de afkoopwaarde van de overeenkomst en niet op de uiteindelijke uitbetaling, zodat strikt genomen van een dubbele belasting geen sprake kon zijn.

Een ‘oplossing’ waarbij het kind de oorspronkelijke begunstiging zou wijzigen en zichzelf zou (her)aanduiden als begunstigde zodat het niet meer gaat om een beding ten behoeve van een derde, wordt door de Vlaamse Belastingdienst dan weer als fiscaal misbruik aanzien.

Het makelaarskantoor HPGB uit Roeselare, dat gespecialiseerd is in Ierse en Luxemburgse levensverzekeringen, zegt echter een oplossing te hebben gevonden die wel de goedkeuring heeft gekregen van de Vlaamse Belastingdienst. Er moeten dan wel strikte regels worden gevolgd. Zo mag het het contract vooraleer het geschonken wordt geen enkele aanduiding van begunstiging bevatten, hetzij omdat er bij aanvang nooit geen begunstigde werd aangeduid, hetzij omdat de vader de begunstiging heeft verwijderd. In dat geval wordt de prestatie bij overlijden van het verzekerd hoofd volgens de wettelijke bepalingen uitbetaald aan de verzekeringsnemer of aan zijn nalatenschap. Vervolgens schenkt de vader dit levensverzekeringscontract aan zijn kind, dat hierdoor de nieuwe verzekeringsnemer wordt. Als de vader als verzekerde dan overlijdt, krijgt het kind bij gebrek aan begunstigde een kapitaal als verzekeringsnemer. Gezien dit niet gebeurt als gevolg van een beding ten behoeve van een derde en het kind bovendien geen fiscaal misbruik kan worden aangewreven omdat het zelf geen handeling stelde, moet in deze situatie geen erfbelasting worden betaald.

Spaargids.be maakte voor u ook een overzicht van de tak21-spaarverzekeringen op de Belgische markt.