Vier psychologische valkuilen voor elke spaarder

3 april 2019

Door allerlei vreemde hersenkronkels nemen we niet altijd de beste beslissingen voor onze spaarcenten. Welke fouten moeten we vermijden?

Hoewel we allemaal pretenderen weloverwogen financiële beslissingen te nemen, blijken in de praktijk toch vooral onze emoties de overhand te krijgen. Dat is de voorbije decennia uitgebreid bewezen door de gedragseconomie, dat de psychologische processen achter financiële beslissingen blootlegt. Dat wetenschapsdomein legt ook voor spaarders enkele grote fouten bloot.

Een voorkeur voor de korte termijn

We krijgen meer voldoening van kleine beloningen op de korte termijn dan van grote voordelen op de lange termijn. Stelt dat u de volgende keuze moet maken: vandaag 20 euro ontvangen en volgende week 25 euro. De kans is groot dat u kiest voor 20 euro, hoewel dat niet de beste financiële keuze is. Hetzelfde principe verklaart waarom het zo lastig is om te sparen. Op de lange termijn is het verstandig om een gezonde spaarbuffer op te bouwen, maar dat geeft minder voldoening dan geld te spenderen aan leuke aankopen. Experts raden daarom aan om aan het begin van de maand al meteen via een automatische opdracht geld over te schrijven naar de spaarrekening en zo onze eigen emoties al voor een deel te omzeilen.

Tip: Welke spaarrekeningen bieden de hoogste rente?

Bang van verandering

Studies tonen aan dat we ons slechter voelen over de negatieve gevolgen van een nieuwe keuze dan over de negatieve gevolgen wanneer we niets doen. Dat verklaart waarom spaarders vaak zo terughoudend zijn om van bank te veranderen, ook al is die goedkoper, of de spaarcenten over te brengen naar een spaarrekening die meer opbrengt.

Lees ook: Vijf redenen om uw bankier ontrouw te zijn

Sterke reactie op verlies

In de gedragseconomie meermaals bewezen dat we veel sterker reageren op verlies dan op een evenwaardige winst. Een belegger ervaart geen euforie als de waarde van zijn aandelenportefeuille 25 procent omhoog schiet, maar hij reageert vaak panisch als de aandelenkoersen een duik van 25 procent nemen. Daardoor verkopen veel beleggers hun aandelen met verlies, om pas weer in de markt te stappen als de koersen fel gestegen zijn. Dat mechanisme heeft een dramatisch effect op het beleggingsrendement. Dat kan u vermijden met een geautomatiseerd beleggingsplan. Zo’n plan bestaat uit een of meerdere beleggingsfondsen, waarin de u geld stort op geregelde en vaste tijdstippen en dus ongeacht de marktomstandigheden.

Lees ook: Vier tips voor het optimale beleggingsplan

De kleine uitgaven vergeten

Ons brein is niet goed in staat om greep te krijgen op kleine uitgaven. We focussen op de grote uitgaven, maar niet op de dagelijkse koffie en croissant in het treinstation die ons 5 euro kosten. Zoiets ervaren we niet als een grote uitgave, hoewel het op maandbasis ook over 100 euro gaat. Vaak doen we meerdere van dergelijke kleine en onschuldige uitgaven, zonder te beseffen dat we daarmee al snel honderden euro’s per maand uitgeven. Door slechts één of twee van die uitgaven te schrappen, blijft er op het einde van de maand meer geld over om te sparen.