Wat doe je het best met een erfenis?

28 oktober 2020

Wat moet je doen als je een erfenis krijgt? Sparen of beleggen? Of kies je voor een doorgeefschenking. Die laatste is na de recente hervorming van de erfregeling fiscaal voordelig geworden.

Het krijgen van een erfenis kan een grote impact hebben op je vermogen. Mogelijk biedt ze je de mogelijkheid om een aantal plannen (versneld) te realiseren.

Wat je niet meteen moet uitgeven, kan je sparen en beleggen. En dan gelden de klassieke vragen. Waarvoor spaar je nog? Hoe lang kan je het geld missen? Hoe ziet je verruimd vermogen er nu uit? Bevat het vastgoed, aandelen, fondsen, verzekeringen,… En hoe groot is je financiële buffer geworden? Lig je wakker mocht de waarde van je vermogen (sterk) dalen, ook al is dit tijdelijk? Hoeveel kennis en ervaring heb je al met beleggen?

Aan de hand van de verwachtingen en je huidige financiële toestand maakt je dan een spaar- en beleggingsverdeling op. Is je financiële buffer nog beperkt en wil je verliezen absoluut vermijden, dan kies je voor spaar- en beleggingsmogelijkheden met vaste rendementen. Heb je een ruime buffer en lig je niet wakker van (tussentijdse) verliezen, dan komen ook de beurs en beursgebonden producten in aanmerking.

Dit is dus niet anders dan wat je om de zoveel jaar eens moet doen om te zien of je beleggingen nog in lijn liggen met je doelstellingen. Alleen kan het vertrekplaatje nu grondig gewijzigd zijn.

Tip: Hier vindt u een aantal beleggingsplannen

Doorgeefschenking

Maar misschien heb je die erfenis helemaal niet (meer) nodig om je plannen te verwezenlijken. Mensen leven vandaag langer dan vroeger. Dat maakt dat heel wat kinderen pas op gevorderde leeftijd een erfenis van hun ouders ontvangen, dus op een moment ze zelf geen geldzorgen meer hebben.

Waarom zou je er dan niet voor kiezen om de erfenis een generatie te laten overslaan en ze dus van grootouders direct op kleinkinderen te laten overgaan? Je slaat dan meteen twee vliegen in één klap: je doet je eigen kinderen een plezier en je hoeft slechts eenmaal erfbelasting te betalen in plaats van tweemaal.

Sinds de hervorming van het erfrecht mag iedereen die kinderen heeft vrij over de helft van zijn erfenis beschikken. Met andere woorden: grootouders kunnen de helft van hun erfenis aan hun kleinkinderen schenken. De andere helft gaat nog altijd naar hun kinderen. Hieraan kan niet worden getornd. Kinderen zijn zogenaamde reservataire erfgenamen. Zij hebben minstens recht op hun deel.

Toch zijn er mogelijkheden om hiervan af te wijken. De eerste is de verwerping van de nalatenschap door de kinderen in het voordeel van de kleinkinderen. Zij moeten dit dan wel doen voor de hele erfenis en krijgen dan niets. Alles gaat meteen naar de kleinkinderen. De beslissing hierover ligt niet bij de erflater, wel bij de kinderen. Doen ze dit, dan moet er maar eenmaal erfbelasting worden betaald.

Sinds 2018 is er in Vlaanderen evenwel nog een bijkomende mogelijkheid: de doorgeefschenking. Voortaan kunnen de ouders ook een deel van de erfenis die ze van hun ouders ontvingen doorgeven aan hun kinderen. Doen ze dat binnen het jaar, dan is op het doorgegeven deel geen erfbelasting verschuldigd. Ze moeten hun erfenis met andere woorden niet langer volledig doorgeven, deels kan ook.

Deze doorgeefschenking moet via de notaris gebeuren. Ze moeten bovendien de geërfde goederen of effecten zelf niet door te geven, de waarde ervan volstaat.

Ook in Wallonië bestaat een dergelijk decreet sinds 2019, maar hier moet de doorschenking gebeuren binnen de negentig dagen na de aangifte van de eerste erfenis. Het is evenwel nog steeds wachten op de datum waarop het decreet in werking treedt.

In Brussel werd een onderzoek naar de doorgeefschenking opgenomen in het regeerakkoord, maar de gewestregering zegt momenteel andere prioriteiten te hebben.