Ik ken de praktijk niet maar de theorie wel.

Effecten worden uitgegeven door een bedrijf. Dit bedrijf stelt een "top van de piramide" (TvP) aan. (TvP is een belgisch begrip maar in het buitenland zijn het varianten).

De TvP beheert de omloop dat wil zeggen dat iedereen die dit effect in port. wil hebben in rekening moet zitten bij deze TvP. In realiteit is het niet haalbaar voor iedere bank om bij elke mogelijk TvP een rekening te hebben daarom dat er custodians (bewaarders) ontstaan zijn.

Neem het voorbeeld van de Brusselse beurs. Alles wat noteert op de Euronext Brussel heelt als TvP Euroclear België. Concreet wil dat zeggen dat de financiële instellingen in België een of meedere rekeningen hebben bij Euroclear België. Hierop bewaren zij de aandelen van hun klanten (op een client account) en hun eventuele eigen aandelen (op een house account) in bedrijven die noteren op Euronext Brussel.

Als een van die financiële instellingen over kop gaat dan zal een curator een investaris opmaken. De stukken op de house account zijn van de financiële instelling en zullen gebruikt worden voor het terugbetalen van schulden. De stukken op de client account zijn van de klanten en zullen dus niet aangewend worden.

conclusie als klant zijn je effecten veilig.

Bovenstaande wordt opgevolgd door de NBB.

Maar wanneer kan je als klant wel stukken verliezen? Als de bank deze stukken uitleent aan een andere partij. In dit geval draagt de bank de stukken over en krijgt onderpand (en risico commissie) terug (meestal in obligaties of cash). Indien de uitlenende partij failliet gaat zijn de stukken ook effectief weg (ze staan op de house account van de ontlener en worden aangewend voor het terugbetalen van schulden). In dit geval moet de lener dan het onderpand aanwenden om de stukken terug te kopen. Bij grote koersschommelingen is dit soms niet mogelijk. Hierdoor kan de lenende instelling ook overkop gaan. In dit geval ben je als klant een schuldeiser en kom je na de overheid in aanmerking om terugbetaald te worden.

In Belgie mag je niet zomaar effecten van retail klanten uitlenen. Hiervoor moet dit opgenomen zijn in de overeenkomst van de effectenrekening. Bij de meeste grootbanken en brokers die ik ken is dit niet het geval. Zij zullen je effecten dus niet uitlenen. Bij deGiro blijkt dit anders te zijn als ik bovenstaande goed begrijp.

Dus om kort samen te vatten:
-Er zijn zeer weinig banken die retail effecten uitlenen.
-Andere banken/brokers die effecten niet uitlenen zijn veilig.

@Pleh
Bedankt voor je uitleg hoor ! (zocht hier reeds lang naar)

Drie vraagjes:

a) Men leest op het internet: Euroclear vereffent effectentransacties. Mag men dan zeggen dat in Belgie Euroclear de opvolger is van de CIK ?

b) 'Alles wat noteert op de Euronext Brussel heeft als TvP Euroclear België.' Geldt dit ook voor de andere Euronext beurzen zoals Amsterdam ? (Euroclear is toch internationaal ? Of bestaat er ook Euroclear Nederland ?)

c) 'Begrijp niet goed hoe 'custodian' in het verhaal kadert. Betreft het misschien de effecten die niet op Euronext Brussel (of Euronext tout court) noteren ? Stel dat ik via Keytrade in Zurich aandelen Roche koop en Keytrade er tegen op ziet bij de Zwitserse TvP een rekening te openen. Welke custodian zou dan aangewezen kunnen zijn ?

Leemans-broertje schreef: a) Men leest op het internet: Euroclear vereffent effectentransacties. Mag men dan zeggen dat in Belgie Euroclear de opvolger is van de CIK ?

Euroclear heeft de CIK overgenomen hieruit is Euroclear België voortgekomen dacht ik.

Leemans-broertje schreef: b) 'Alles wat noteert op de Euronext Brussel heeft als TvP Euroclear België.' Geldt dit ook voor de andere Euronext beurzen zoals Amsterdam ? (Euroclear is toch internationaal ? Of bestaat er ook Euroclear Nederland ?)

Je hebt inderdaad Euroclear Bank(die werkt internationaal) en dan Euroclear op landen niveau (Belgie, Frankrijk, Finland, Nederland,..)
De lokale afdelingen worden door de beurzen aangeduid en spelen bijgevolg de rol van TvP van de effecten. Zijn zullen dan ook de CSD (central settlement depositary waarop de transacties met een clearinghouse of OTC op gesettled worden). Als je als financiële instelling dus zowel effecten van de Belgische Beurs als de Finse als de Franse, ... wilt aanbieden ga je bij iedere divisie van Euroclear een "effectenrekening" moeten openen. Dit komt dacht ik omdat beurzen vaak beroep doen op clearinghouses en deze gaan nooit cross border settelen (onder andere omwille van DBV verdragen).

Stel je voor het voorbeeld van Nokia. Dit noteert op een aantal beurzen, de "hoofdbeurs" is de Finse beurs, maar naast deze hoofdbeurs heeft Nokia ook een notering op Parijs en Londen. Indien een financiële instelling dan voor een klant Nokia aandelen koopt op de Finse beurs zal ze deze moeten aanhouden bij Euroclear Finland. Want beide partijen (de kopende en de verkopende partij moeten in rekening zitten (al dan niet via custodians) bij Euroclear Finland zodat het voor hen een gewone tranfer versus payment is. (concreet komt het er op neer dat Euroclear Finland zowel van de kopende als de verkopende partij een opdracht krijgt (al dan niet via clearinghouse) om de stukken en de cash uit te wisselen.
Indien de koper nadien wenst zijn stukken te verkopen op de beurs van Parijs dan zal hij daar een tegenpartij vinden en dan zal de financiële instelling van de verkoper de stukken moeten transferen (via cross border transfer) naar Euroclear France. Indien de effecten nog staan op de rekening van Eurclear Finland dan zal de transactie niet afgerond kunnen worden en krijgt de financiële instelling een boete.

Leemans-broertje schreef: c) 'Begrijp niet goed hoe 'custodian' in het verhaal kadert. Betreft het misschien de effecten die niet op Euronext Brussel (of Euronext tout court) noteren ? Stel dat ik via Keytrade in Zurich aandelen Roche koop en Keytrade er tegen op ziet bij de Zwitserse TvP een rekening te openen. Welke custodian zou dan aangewezen kunnen zijn ?

Dat hangt een beetje af van bij welke (global) custodian Keytrade zit. Ik ga er vanuit dat Keytrade dezelfde custodian gebruikt als zijn moeder holding maar de details voor keytrade ken ik niet.

Financiële instellingen (lees retail banken en brokers) doen beroep op custodians omdat ze niet voor iedere beurs die ze aan bieden een rechtstreekse link kunnen voorzien met de verschillende TvP's/CsD's (lees het is te duur). Daarom dat de meeste financiële instellingen die effecten aanbieden aan hun retail clienteel beroep doen op professionele custodians/broker (zoals BONY, DB, state street,...). Deze custodian zal voor een aantal markten direct market access aanbieden (met zijn eventuele voordelen, realtime uitvoeringen en informatie,..) maar voor minder frequente markten zullen zij ook weer beroep doen op custodians,..en zo ontstaat er een ketting van financiële instellingen en custodians tot bij de TvP.

@pleh
Bedankt voor de uitvoerige uitleg en de tijd die je er in gestoken hebt ! Er wordt op Spaargids geregeld over dit onderwerp geschreven. Dit is de eerste keer dat het in detail uit de doeken gedaan wordt.
Denk overigens dat we hier meer deskundigen zoals jij nodig hebben, bv op juridisch gebied.

Artikel van 7 maand geleden. What's the point?

JulusCesar schreef: Zelfs als je de ijzeren discipline zou hebben om enkel gratis fondsen met lage lopend kosten zou kopen ...dan nog is er aan goedkoop enkele nadelen.
-beperkt aanbod

In hun kernselectie is het aanbod relatief beperkt, maar als je de transactiekosten wil betalen, hebben ze toch een gigantisch aanbod aan fondsen...